Jak wspierać kreatywność w zespołach?

Magdalena Legierzyńska | SEHR

Przez ponad siedem lat pracowałam w międzynarodowych korporacjach, a od ponad roku działam wyłącznie w branży szkoleniowo – eventowej. Wystarczająco długo miałam okazję obserwować ludzi i zespoły z bardzo różnych perspektyw. I jedno wiem na pewno – kreatywność nie przychodzi sama i nie pojawia się w zamknięciu. Nie urośnie w atmosferze zbyt dużej kontroli, sztywnych procedur i niekończącej się presji wyników. Nie rozwinie się tam, gdzie każdy pracownik zna tylko swój fragment układanki i nigdy nie zobaczy całości.
Żeby coś się zmieniło – potrzebne jest poczucie zaangażowania, rozwoju oraz odwagi. I po stronie lidera, i po stronie zespołu. Bo tylko w środowisku, w którym ludzie mają odpowiednią przestrzeń i atmosferę, mogą rodzić się naprawdę dobre rzeczy.
Chciałabym się skupić na 4 fundamentach, które wg mnie głównie mają wpływ na kreatywność pracowników. Pierwszym z nich jest lider, którego rolą jest stworzenie przestrzeni, w której zespół może naprawdę rozwinąć skrzydła. Drugim fundamentem są wyzwania – to one sprawiają, że w codziennej pracy możemy doświadczać „małych zwycięstw”. Kolejny filar to możliwość rozwoju – zarówno kompetencji miękkich, jak i tych związanych bezpośrednio z pracą. I wreszcie: dawanie pracownikom okazji do zaprezentowania efektów swojej pracy, wraz z ich własnym spojrzeniem i komentarzem.

Lider – fundament, który buduje przestrzeń!

W dużych firmach hierarchia jest czymś oczywistym i potrzebnym, by uniknąć chaosu. Właśnie dlatego tak kluczowa staje się rola lidera. To on powinien potrafić zbudować w zespole poczucie, że każda rola ma znaczenie – niezależnie od tego, czy ktoś przygotowuje prosty raport, czy strategiczne analizy dla zarządu. Wszyscy tak naprawdę oddajemy swój czas. A gdy pracownicy widzą, że ich wysiłek jest szanowany, angażują się bardziej, bo czują, że są częścią czegoś większego. Zaczyna im zależeć. I to wtedy może zacząć się prawdziwa zmiana.
Kreatywność w zespołach zaczyna się tam, gdzie pojawia się odwaga. Odwaga lidera, by zaufać swojemu zespołowi i dać mu przestrzeń na samodzielność. I odwaga pracowników, by mówić głośno, myśleć inaczej, kwestionować schematy i proponować nowe rozwiązania. Ale to lider ponosi odpowiedzialność za to, czy ta przestrzeń w ogóle istnieje. Bo jeśli ludzie boją się odezwać, popełnić błąd albo wyjść poza ramy — nic się nie wydarzy. A bez świadomego przyzwolenia na eksperymentowanie, kreatywność pozostanie tylko hasłem w firmowej prezentacji.

Wyzwania, nie zadania!

Codzienna praca pełna jest zadań – raporty, procedury, spotkania. Są one potrzebne, by firma działała. Ale czy pobudzają kreatywność?
Zadanie ma określony początek, koniec i instrukcję. Wyzwanie natomiast wymaga chwili zastanowienia, być może próby eksperymentowania i odpowiedzialności.
Zauważyłam (również na swoim przykładzie), że kiedy pracownicy dostają nie tylko „coś do zrobienia”, ale problem do rozwiązania – zaczynają działać zupełnie inaczej. Nie odhaczają punktów z listy. Kombinują, rozmawiają, sprawdzają, uczą się od siebie.

Pozwól pokazać efekty pracy!

Bardzo ważne jest, by ludzie mieli nie tylko zadania do wykonania, ale i możliwość zaprezentowania efektów swojej pracy z własnym komentarzem.
To nie jest tylko raport, czy suchy wynik – to szansa na pokazanie, co się kryje za efektem, na dzielenie się refleksją i inspiracją. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ buduje pewność siebie i partnerstwo, pozwala dzielić się wiedzą i doświadczeniami oraz daje poczucie realnego wpływu, którego często tak brakuje w dużych organizacjach. Praca przestaje być anonimowa, a pracownik zaczyna być „widoczny”.

Uświadamiaj, szkol i rozwijaj!

Ciągłe rozwijanie kompetencji to kolejny filar wspierania kreatywności. Im bardziej rozwinięty i świadomy pracownik, tym większą wartość wnosi do firmy.
Często firmy boją się inwestować w ludzi, bo przecież jak będą za dobrzy, to odejdą. Moim zdaniem pracownicy nie odchodzą dlatego, że się rozwinęli. Odchodzą, kiedy nie wiedzą po co coś robią, albo nie widzą w tym sensu.
Dlatego, jeśli chcesz zbudować zespół, który naprawdę działa i wnosi coś więcej niż tylko wykonanie planu – dawaj ludziom wyzwania. Ucz ich odwagi, słuchaj, pozwól im mówić i się uczyć. Stwórz przestrzeń, do której chce się należeć. Bo w niej kreatywność nie jest dodatkiem – ona jest codziennością.